Ewa Waniek-Klimczak i Aneta Dłutek, PWSZ w Płocku
Język mówiony stał się niekwestionowanie najważniejszym celem większości kursów językowych, które dążą co prawda do rozwinięcia wszystkich umiejętności językowych, jednak z uwagi na nastawienie na komunikatywność właśnie mowa znalazła się w centrum uwagi. Większość egzaminów kończących poszczególne etapy nauki języka zawiera komponent ustny - dzieje się tak w przypadku egzaminu maturalnego, olimpiad językowych, egzaminów międzynarodowych, egzaminu wstępnego na filologie obce i wreszcie podczas egzaminowania z zakresu praktycznej nauki języka w ramach studiów w uczelni czy kolegium językowym. Do potrzeby oceniania języka mówionego nie trzeba zapewne nikogo dzisiaj przekonywać (patrz komunikatywność), mimo licznych trudności o charakterze zarówno teoretycznym, jak i praktycznym. Jednym z najistotniejszych problemów przy ocenianiu języka mówionego jest dobór i zdefiniowanie kryteriów oraz jednolite ich stosowanie przez różnych egzaminatorów. Zważywszy na skomplikowane psycho-socjolingwistyczno-pragmatyczne uwarunkowania mowy, precyzyjny zestaw kryteriów wydaje się niezbędnym środkiem obiektywizacji wyniku oceny.
Celem naszej prezentacji jest przedstawienie i omówienie wybranych kryteriów oceny wymowy (kryteria typu 'wymowa', 'płynność' oraz bardziej precyzyjne 'dźwięki', 'akcent wyrazowy' itp.). W kontekście dyskusji na temat wzorca w nauczaniu wymowy oraz wcześniejszych badań wskazujących na przypisywanie błędom w wymowie znacznie mniejszej wagi niż poprawności i zakresowi słownictwa czy bogactwa struktur gramatycznych, szczególnie interesujący staje się udział kryterium fonicznego w całości oceny języka mówionego oraz zestaw kryteriów, stosowanych w ocenie.
Proponujemy następujący sposób omówienia tematu:
- w pierwszej części prezentacji przedstawimy wybrane zestawy kryteriów obowiązujące w kilku typach egzaminów: egzamin maturalny, olimpiada, egzaminy wstępne oraz z praktycznej nauki języka angielskiego na poziomie filologii i kolegium językowego oraz w ocenianiu języka mówionego w szkole językowej;
- następnie omówimy wyniki ankiety przeprowadzonej wśród egzaminatorów i dotyczącej kryterium oceny, skali oraz roli aspektu fonicznego języka mówionego jako komponentu oceny;
- trzecia część prezentacji będzie miała charakter warsztatowy i poświęcona będzie wymianie doświadczeń oraz dyskusji na temat kryteriów stosowanych przez uczestników oraz zastosowanych przez nich w ocenie materiału filmowego, który przedstawimy.
Mamy nadzieję, że w toku dyskusji odpowiemy na pytanie o rolę i wagę aspektu fonicznego w ocenie mowy i ocenimy zaprezentowane kryteria oceny z punktu widzenia ich przejrzystości i przydatności w praktyce. Z uwagi na naszą specjalizację językową, zebrane przez nas materiały dotyczą przede wszystkim języka angielskiego; mamy jednak nadzieję na udział specjalistów w zakresie innych języków obcych i wymianę doświadczeń.
